Title Image
Historia teatru

Budynek teatru leży w centrum XVIII-wiecznego parku w Cieplicach. Najpierw – w 1799 roku – powstała tu Kurhaus Galerie (dziś mieści się tu kawiarnia zdrojowa), klasycystyczny obiekt z kolumnowym ryzalitem w formie portyku zaprojektowany przez znanego berlińskiego architekta, Gotfrieda Geisslera. W 1836 roku dobudowano doń, również klasycystyczny, choć w mniej szlachetnym stylu, Teatr Zdrojowy autorstwa Alberta Tollberga, wyróżniający się empirowym wystrojem wnętrz. Po gruntownej rewaloryzacji i rozbudowie w latach 2009-2011 teatr ciągle zachwyca urodą odrestaurowanych wnętrz, spełniając jednocześnie współczesne wymogi wyposażenia sceny umożliwiającej realizację spektakli teatralnych, koncertów i innych wydarzeń artystycznych.

 

Ale początki Teatru Animacji wiązały się z innym miejscem w Jeleniej Górze. Teatr założony przez znanego wrocławskiego aktora Andrzeja Dziedziula, powstał jako Scena Lalkowa przy Jeleniogórskim Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym. Zajmował wtedy dwa pokoje w kamienicy przy ul. Drzymały, gdzie mieściły się garderoby, sala prób no i gabinet dyrektora. Spektakle grano w cieplickiej “Gencjanie” a przede wszystkim w objeździe ku uciesze dzieci, które często przedtem w ogóle nie widziały żadnego teatru. Pierwszą premierą nowej sceny (5 grudnia 1976 r.) była baśń według J.Ch. Andersena “Kto się boi królowej śniegu” w reżyserii Andrzeja Dziedziula. On sam zrealizował 10 spośród 14 przedstawień, które powstały za jego dyrekcji.

Po czterech pionierskich latach dyrektorem upaństwowionego już Teatru Animacji został Janusz Ryl-Krystianowski, znany lalkarz z rodziny o takich właśnie tradycjach, aktor i reżyser. Teatr rozwinął się, otrzymał też własny budynek przy ul. Wolności, choć nadal nie miał sceny. Grano klasyczne spektakle lalkowe, ale również przedstawienia dla dorosłych, wysoko oceniane i przez publiczność, i przez recenzentów. Dowodem uznania były także nagrody – za “Jasia i Małgosię” w reżyserii J.Ryl-Krystianowskiego na Ogólnopolskim Festiwalu Telewizyjnym Teatrów Lalek i 4 nagrody (za reżyserię, za scenografię, za muzykę i zespołowa aktorska), którymi uhonorowano na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu spektakl pt. “Koziołek Matołek” w reżyserii Zdzisława Reja. W Jeleniej Górze reżyserował także Jan Dorman, m.in. “Noc Walpurgii” wg Goethego. Teatr w tym czasie często gościł na prestiżowych festiwalach także zagranicznych, m.in. we Francji i Japonii.

 

 

W początkach lat 90-tych Państwowym Teatrem Animacji kierował Andrzej Kempa. W tym czasie zespół włączył do swojego repertuaru widowiska plenerowe, z których “Szafa” w reżyserii Andrzeja Balla, w okresie późniejszym (1994 r.) zdobyła uznanie na festiwalach “Kontrapunkt” w Szczecinie (nagroda publiczności) i Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalkowych w Chorwacji – III miejsce.

 

W 1994 roku dyrekcję i kierownictwo artystyczne Jeleniogórskiego Teatru Animacji objął Bogdan Nauka – polonista, teatrolog i reżyser, wykładowca wrocławskiej PWST, który prowadził tę scenę do listopada 2020 roku. Podstawą repertuaru teatru nadal stanowiły bajki dla dzieci (z ważniejszych można wymienić “Feliksa Medyka” , “Koziołka Matołka” czy zrealizowanego w rzadkiej technice “czarnego teatru” – “Konika Garbuska); od czasu do czasu powstawały też spektakle dla dorosłych – jak “Gimpel-Głupek” czy “Aqua Sanitata”; ważną pozycję zajmują widowiska plenerowe, najczęściej związane z historią regionu jak “Rzepiór – duch gór”, “Legendy zamku Chojnik”, “Wielki Teatr legend Karkonoszy”, “Hofmamania” (trzy ostatnie wyreżyserował B. Nauka). Warto też wspomnieć o plenerowym przedstawieniu “Z życia smoków” ( w reżyserii Bogdana Nauki i scenografii Edwarda Lutczyna ), które grane było przez 6 lat i gościło na wszystkich krajowych festiwalach – zdobywając Srebrną Maskę Pierrota czyli nagrodę publiczności na Letnich Spotkaniach Teatralnych w Chojnicach (1997 r.) i wielu zagranicznych.

Momentem przełomowym w życiu teatru było otrzymanie własnej sceny, czyli Teatru Zdrojowego w Cieplicach (JTA był już wtedy instytucją samorządową) w 2000 roku; od tego czasu placówka przejęła na siebie funkcję organizatora życia kulturalnego w uzdrowisku.

W 2002 roku Jeleniogórski Teatr Animacji został połączony z Teatrem im. C.K. Norwida i działał jako Scena Animacji Teatru Jeleniogórskiego do końca 2008 roku. Po rozdzieleniu instytucji teatr funkcjonował pod nazwą: “Zdrojowy Teatr Animacji”. W 2021 roku Rada Miejska Jeleniej Góry uhonorowała zmarłego rok wcześniej wieloletniego dyrektora teatru – Bogdana Naukę, nadając teatrowi jego imię.